-
Maria Montessori
była lekarką, pedagogiem i antropologiem. Stworzona przez nią pedagogika jest oparta na dokładnej obserwacji dzieci oraz zindywidualizowanym podejściu do każdego z nich.
Metoda stworzona ponad 100 lat temu nadal aktualna
Skąd wywodzi się metoda Montessori i kto ją wymyślił? Ponad 100 lat temu pewna włoska lekarka założyła szkołę w biedniejszej dzielnicy Rzymu. Tym samym Maria Montessori, o której mowa, będąc jedną z pierwszych kobiet lekarzy, stała się także pionierką nowej metody wychowawczej. Przez ponad 50 lat pracowała z dziećmi bez względu na ich rasę, narodowość i majętność. Była pedagogiem i antropologiem. Stworzona przez nią pedagogika jest oparta na dokładnej obserwacji dzieci oraz zindywidualizowanym podejściu do każdego z nich.
Dzięki metodzie Montessori dzieci stają się: skoncentrowane na swoich zadaniach, dążące do samodzielności, budujące wiarę w siebie i z ufnością patrzące na świat. Są odpowiedzialne, umieją współczuć drugiemu, są chętne do pomocy i wykazujące się dużą inicjatywą społeczną. Dzieci montessoriańskie to dzieci pełne cierpliwości i niepoddające się w swoich staraniach. To dzieci które wiedzą, czym jest szacunek i honor, i umiejące to wyrazić wobec siebie i innych. Dzieci radosne!
„Edukacja nigdy więcej nie powinna być w głównej mierze przekazywaniem wiedzy, ale musi przyjąć nową formę, szukając uwolnienia dla ludzkich możliwości”. Dr Maria Montessori
„Uczyłam się dziecka. Wzięłam to, co dziecko mi przekazało, i wyraziłam to, i tak powstała metoda zwana metodą Montessori”. Dr Maria Montessori
Według Marii Montessori etapy rozwojowe różnią się podejściem do świata.
Montessori zauważyła, że dzieci w różnych grupach wiekowych różnią się podejściem do świata:
- Od urodzenia do 6 roku życia dzieci to odkrywcy. Eksplorują otoczenie i pochłaniają je – język, kulturę, religię, zwyczaje, pojęcie piękna.
- Pomiędzy 6 a 12 rokiem życia dziecko zaczyna świadomie poznawać świat – kierować swoją wyobraźnią i rozwijać abstrakcyjne myślenie, aby poznawać jeszcze więcej.
- Okres pomiędzy 12 a 18 rokiem życia stanowi czas próby odnalezienia się w społeczeństwie, oceny i rozwijania umiejętności społecznych.
- Po 18 roku życia, stając się specjalistami w jakiejś dziedzinie, dorośli ludzie rozpoczynają współtworzenie świata.
Metoda Montessori zwraca uwagę na to, by do każdego z tych etapów dostosować sposoby uczenia i podejście wychowawcze, tak by odpowiednio wykorzystać ich potencjał.
Pedagogika Montessori – główne założenia
Nawet jeśli rodzic nie zdecyduje się na przedszkole czy szkołę wykorzystującą metodę Montessori, warto skorzystać w rodzicielstwie z głównych założeń pedagogiki Marii Montessori. Wiele z nich można zastosować też w domu, w zwykłej codzienności. Są one następujące:
- uczenie przez działanie:
Dzieci zdobywają wiedzę, kompetencje, umiejętności i doświadczenie poprzez własną spontaniczną aktywność; nauczyciele nie narzucają dzieciom działań, ale współpracują w procesie wychowawczym. - samodzielność:
Dzieci samodzielnie podejmują decyzję dotyczącą miejsca, rodzaju i czasu pracy; decyzja jest indywidualna lub podejmowana razem z partnerem; w ten sposób dzieci kształcą swoje indywidualne zdolności i nabierają doświadczenia w prawdziwej ocenie własnych umiejętności, - koncentracja:
Dzieci uczą się dokładności i systematyczności podczas działania, - lekcje ciszy:
Dzieci nabierają wprawy w umiejętności pracy w ciszy, - porządek:
Dzieci nabywają umiejętności utrzymywaniu porządku w swoim otoczeniu, - społeczne reguły:
Łączenie w grupy dzieci w różnym wieku (zazwyczaj trzy roczniki), co umożliwia wzajemne uczenie się od siebie; wykształcenie świadomości, że nie wolno przeszkadzać, ranić i niszczyć, - obserwacja:
To podstawowa zasada umożliwiająca dorosłym zapoznanie się ze światem dziecka; wychowawca powinien z baczną uwaga i dużym szacunkiem obserwować dziecko, aby zauważyć ewentualne przeszkody w rozwoju dziecka; obserwacja daje możliwość bycie przewodnikiem dziecka - indywidualny tok rozwoju dziecka:
Wszystkie dzieci powinny rozwijać się według indywidualnych możliwości i własnego tempa, powinno podejmować tylko te zadania, do których jest już przygotowane; każde dziecko zasługuje na życzliwość, uwagę i indywidualną opiekę wychowawcy.
Metoda Montessori a tradycyjna edukacja
W klasach albo grupach Montessori dzieci poznają świat i uczą się go poprzez wszystkie pięć zmysłów, nie tylko słuchając, obserwując czy czytając. Według własnego planu uczą się tego, na co mają ochotę w danej chwili, wybierając z setek możliwości. Mogą indywidualnie lub w grupie podejmować aktywności, na które mają ochotę. W pewnym sensie same wyznaczają kierunek swojego rozwoju i mają wybór. Dzięki temu proces uczenia się staje się dla nich satysfakcjonujący.